بایگانی برچسب برای: خواب

تقریبن همه‌ی ما رویاهای تکرارشونده‌ای داریم که مکرر به سراغمان می‌آیند و غالبن هم آزاردهنده هستند. رویاهایی که خاستگاهشان مشخص نیست، بنابراین متوقف کردنشان اغلب نشدنی می‌نماید.

معمولن این رویاها ریشه در ترس‌های ما دارند یا اتفاقات به‌ظاهر بی‌اهمیتی که یک زمان رخ داده‌اند و شاید حتی کاملن هم فراموش شده‌اند اما جایی در ناخودآگاه ما زنده و فعال‌اند. مادامی که با آن ترس‌ها مواجه نشده‌ایم نمی‌توانیم از چنگال این رویاها برهیم، اما یافتن ارتباط میان یک رویای تکرارشونده با یک ترس معمولن ساده نیست و تازه اگر هم این رابطه پیدا شود غلبه بر ترس کار دشواریست. بنابراین این قبیل رویاها اغلب تا سال‌ها همراهمان هستند.

مثلن من سال‌های زیادی خواب می‌دیدم که کسانی که نمی‌دانستم کیستند و هرگز نمی‌دیدمشان مرا دنبال می‌کنند و من چنان وحشت‌زده‌ام که فقط می‌خواهم فرار کنم اما پای رفتن ندارم، پاهایم توان راه رفتن ندارند یا به شکلی فلج هستند، من خودم را روی زمین می‌کشم، دستم را به دیوارها یا نرده‌ها می‌گیرم و با هزار تلاش و تقلا می‌خواهم از آن مهلکه بگریزم اما یک قدم هم جلو نمی‌روم. این رویا حقیقتن برایم آزادهنده بود و تقریبن هفته‌ای یک‌بار به سراغم می‌آمد. تا اینکه من کاملن ناآگاهانه به سراغ یکی از بزرگ‌ترین ترس‌های زندگی‌ام رفتم، تقریبن دو سالی طول کشید تا از آن ترس عبور کردم اما بعد از آن دیگر آن رویای وحشتناک را ندیدم. مدت‌ها بعد وقتی فکر می‌کردم متوجه‌ی ارتباط میان آن ترس با این رویا شدم.

حالا یک رویای دیگر هم دارم و آن هم این است که همواره در خواب دنبال وسایلم می‌گردم و پیدا نمی‌کنم؛ مثلن قرار است جایی برویم اما من هیچ وسیله‌ای ندارم، همه می‌روند و من جا می‌مانم یا دارد دیر می‌شود یا حتی به مقصد می‌رسم و آنجا متوجه می‌شوم که هیچ وسیله‌ای ندارم و می‌خواهم برگردم دنبال وسایلم، معمولن هم برمی‌گردم و طبق معمول آنها را نمی‌یابم. این رویا هم برایم بسیار آزارنده است. البته باید بگویم که در جهان واقعیت هم با وسیله‌ها درگیرم، شاید این‌ها بر هم اثرگذارند.

(راستی چه کسی گفته است که این جهان، جهانِ واقعیت است و آنچه در خواب می‌بینیم جهان غیرواقعی؟ اگر برعکسش صادق باشد چه؟)

دم صبح خواب عجیبی دیدم که ملغمه‌ای بود از یک درام دلخراش و یک کمدی مفرح با چاشنی وحشت. واقعن شامل همه‌ی این‌ها بود. از بخش درام‌اش می‌گذرم که قلبم را به درد می‌آورد، اما در بخش کمدی خواب دیدم که با دوستم جایی هستیم و بسیار دیروقت است، اما هیچ وسیله‌ای نیست که با آن برگردیم، دنبال مردی می‌گردیم که از او بخواهیم ما را تا خانه ببرد. یک دفعه پدرم از راه می‌رسد و مرا با پژو ۴۰۵ می‌رساند خانه.

خانه‌مان یک جایی در «خارج» است، در یک برج حسابی با همسایه‌های خارجی، خانم‌های سیاهپوست را می‌بینم که در خیابان می‌رقصند، همه جا موزیک و رقص به‌پاست. وقتی می‌رسم خانه یادم می‌آید که دوستم را در آن مکان جا گذاشته‌ام و خودم آمده‌ام. به پدر می‌گویم که من با ماشین خودم می‌روم دنبالش.

در همان حال که پدرم پژو ۴۰۵ دارد ما در خانه‌مان هلی‌کوپتر داریم، پدر اول می‌گوید پس با هلی‌کوپتر برو که زودتر برسی. بعد ادامه می‌دهد «اما پلیس به هلی‌کوپتر گیر داده، بهتر است با ماشین بروی.» (همان وسواس‌های همیشگی‌اش را در خواب هم دارد.) من وارد خانه می‌شوم که از آنجا به گاراژ راه دارد. در گاراژ بخش‌هایی مثل کمد وجود دارد و هر وسیله‌ی نقلیه داخل یکی از کمدهاست؛ حتی هلی‌کوپتر و ماشین من.

من همه‌ی کمدها را یکی‌یکی باز می‌کنم اما ماشینم نیست، همه جا را دنبالش می‌گردم و پیدایش نمی‌کنم. به شدت مضطرب و نگرانم از اینکه دوستم در آن مکان تنها مانده اما ماشینم را پیدا نمی‌کنم که دنبالش بروم.

همه جور وسیله‌ای را در خواب گم کرده بودم اما این یکی دیگر شاهکار بود.

واقعن چرا نبودن وسایل باید تا این اندازه هولناک باشد؟ اصلن چه اهمیتی دارد که یک جایی بروی و وسیله‌ای را نداشته باشی؟ چرا آن همه وسیله که داری به چشمت نمی‌آید و فقط قفل می‌شوی روی وسیله‌ای که جاگذاشته‌ای؟

(منی که در واقعیت هم همین‌طورم چرا باید تعجب کنم از دیدن این رویای دلهره‌آور؟)

راستش را بگویم می‌دانم از کجا آب می‌خورد اما فعلن نمی‌توانم کاری برایش انجام دهم. تنها می‌توانم امیدوار باشم که رویاهایم در ژانر کمدی به سراغم بیایند.

الهی شکرت…

می‌پوییدم چیزی را در جایی که امکانِ بودنش آنجا به قدر امکان حضور تو در این نزدیکی کم بود، اما پوییدن را نمی‌توانستم متوقف نمایم چرا که این تمام امیدم بود.

چه چیزی را می‌پوییدم آنجا که تا این اندازه دور از دسترس بود و در عین حال مرا وانمی‌گذاشت که نپویم؟

به‌خاطر نمی‌آورم… مدت‌هاست که دیگر هیچ چیز را آنقدر روشن و واضح به‌خاطر نمی‌آورم که بشود نامش را گذاشت به‌خاطر‌آوردن. به گمانم خاطرم با تمام آنچه در آن بوده گم شده است و این غصه‌دارم می‌کند؛ غصه‌ای ریشه‌دارتر از غصه‌‌ی رفتن نابهنگامت که ریشه‌هایم را از جا کند و مرا اینجا رها کرد تا خشک شوم. غصه‌ از گم‌شدن آن همه خاطره از خاطر عزیزت که چه روشن بود و چه مهربان و چه سخاوتمند.

با این همه بی‌خاطری، هنوز خیلی خوب به‌خاطر می‌آورم نرمی آغوشت را،‌ گرمای حضورت را و برکت دستانت را که این‌‌ها نه در خاطراتم بلکه در سلول‌هایم ذخیره شده‌اند و مرا هر دم بی‌هوا می‌کشانند به صحرای دلتنگی که هر طرف سر می‌چرخانی سرابی از بودنت در نظر می‌آید و نزدیک که می‌روی تنها نبودنت را می‌یابی.

آهان، به خاطر آوردم… من خواب را می‌پوییدم تا شاید آنجا دستم به بودنت برسد که این تنها امیدم بود اما نمی‌یافتمش، نمی‌یابمش؛ نه خواب را، نه خاطره را، نه تو را و نه خودم را بعد از تو.

من اینجا تشنه و سرگردانم.

الهی شکرت…

خواب قشنگی دیدم؛ دفتری در مقابلم بود که تمام یادداشت‌های منتشرشده‌ام در آن بودند؛ هر برگ یک یادداشت. در واقع آن دفتر محل انتشار یادداشت‌ها بود و اگر کسی یادداشتی را می‌پسندید یا به اصطلاح لایک می‌کرد من آن «لایک» را به صورت فیزیکی و به شکل یک گل در میان برگه‌های دفتر دریافت می‌کردم. همین‌طور که دفتر را ورق می‌زدم میان یکی از برگه‌ها یک شاخه گل بسیار زیبا بود، گل را که برداشتم تبدیل شد به ده‌ها و شاید هم صدها گل ظریف و چشم‌نواز که دستم را پر کردند و همه جا پخش شدند، هر کدامشان به طرزی رویاگونه زیبا بودند، حتی در میان گل‌ها میوه هم بود. این صحنه مرا چنان به وجد آورده بود که ذوقم را در خواب کاملن به خاطر می‌آورم. می‌دانستم که گل را آدم عزیزی برایم فرستاده است و همین آن را دلخواه‌تر هم می‌کرد.

تجسد فضای مجازی بود در دنیای واقعی. کاش در واقعیت هم به ازای هر «لایک» یک شاخه گل می‌فرستادند برای آدم. البته فقط برای شرایط فعلی من ممکن بود.

ولی تصور کنید که چه غنجی می‌رفت دل آدمیزاد اگر چنین دفتری بود و میان هر برگش چنین گلی.

الهی شکرت…

دیشب حتی یک دقیقه هم نخوابیدم و تمام امروز بدون پلک زدن در حال فعالیت بودم. تا جایی که یادم می‌آید هرگز چنین تجربه‌ای از نخوابیدن نداشته‌ام؛ منظورم این است که در بدترین شرایط بی‌خوابی بالاخره یک ربع یا نیم ساعت یا یک‌ ساعت خوابم برده است، اما دیشب به معنای واقعی حتی یک دقیقه نخوابیدم.

من چهار سال بی‌خوابی را تجربه‌ کردم تا اینکه یاد گرفتم چطور به خواب بروم و از آن زمان تا کنون (که بیشتر از هشت سال می‌شود) پیش نیامده بود که گرفتار بی‌خوابی طولانی مدت شوم اما الان سه ماه است که کاملن بی‌خواب شده‌ام. به هر روشی که می‌دانم روی آورده‌ام؛ مدیتیشن، هیپنوتراپی، تکرار مانترا، کتاب خواندن، چای بابونه، حذف کافئین هنگام عصر اما باز هم بی‌خوابی تقریبن هر شب گریبانم را می‌گیرد.

قرص خواب؟ هرگز… حتی بعد از چهار سال نخوابیدن حاضر نشدم دارو مصرف کنم. چرا انسان باید برای رفع طبیعی‌ترین نیاز بدنش وابسته به دارو باشد؟

می‌دانم علت بی‌خوابی چیست، در آن چهار سال هم می‌دانستم. آن موقع اما اصلن بدنم را نمی‌شناختم و نمی‌دانستم چگونه می‌شود بدن را آسوده و آرام کرد و ذهن را ساکت نمود تا هر دو وارد دنیای خواب شوند. حالا این چیزها را بهتر از قبل می‌دانم اما موانع خوابیدنم هم قد کشیده‌اند و بزرگتر از روش‌‌هایی که من بلد بودم شده‌اند.

در ابزارهای الکترونیکی برگشتن به تنظیمات کارخانه کار ساده‌ای است، به قدر فشردن یک دکمه زحمت دارد. اما وقتی آدمیزاد از تنظیمات کارخانه خارج می‌شود برگشتن به این تنظیمات اصلن کار ساده‌ای نیست، ممکن است حتی به قدر یک عمر زمان و انرژی نیاز باشد تا انسان برگردد به نقطه‌ی صفر.

از کج‌بختی آدمیزاد،‌ خارج شدن از تنظیمات آنقدر ظریف و آرام اتفاق می‌افتد که تقریبن تا وقتی کار از کار نگذشته باشد انسان متوجه‌ی این ناتنظیمی نمی‌شود. زمانی می‌فهمد که از مسیر برگشت کیلومترها فاصله گرفته است. انگار که هر بار فقط یک درجه منحرف شود و بعد از مدتی ۱۸۰ درجه منحرف شده باشد بی‌آنکه این خروج از مسیر را درک کرده باشد. به همین سبب انسان باید دائم خودش را بر اساس تنظیمات اولیه بسنجد تا به محض انحراف از آن آگاه شود.

هر چه امشب نوشته‌ام تمامن در خواب نوشته شده است،‌ بنابراین می‌توانید زیاد آن‌ها را جدی نگیرید.

الهی شکرت…

خواب‌دارویی از خیالِ خوش تو خورده‌ام و حالا بی‌خواب‌تر شده‌ام. چگونه گمان می‌بردم که خواهم خوابید؟ مگر می‌شود خیال تو جایی باشد و آنجا خوابْ مجالِ ماندن بیابد؟

در سرم یا جای خواب است یا خیال تو، چه کسی این خواب‌دارو را تجویز کرده است؟

خیالِ تو که خیال توست، خیال تو که شامل توست، خیال تو که نزدیکترین جا به توست، چگونه در نزدیکترین جا به تو می‌شود خوابید؟

هر که خیال تو را برای خوابیدن تجویز کرده است نه می‌داند خیال چیست، نه می‌تواند بفهمد خیالت چه خاصیتی دارد.

اصلن هر چیزی که تو را در خود دارد، خواب را از من و مرا از خودم می‌‌گیرد.

حالا هم که جیره‌بندی شده است دسترسی من به خیال تو، این یک ذره خیالت را با خواب تاخت نخواهم زد، کفران نعمت است، دیوانگیست.

من بی‌خواب بودن را به این دیوانگی نمی‌‌بازم.

 

الهی شکرت…