بهار تنها برای آنهایی که منتظرش هستند شکوفه نمی‌دهد، کارِ بهار شکوفه دادن است. کار تو چیست؟

اگر هیچ‌کس کار تو را نبیند، هیچ‌کس تشویقت نکند، هیچ‌کس پولی به تو ندهد، هیچ‌کس تا پایان عمرت نفهمد که چه کاری انجام دادی، آیا هنوز هم کاری هست که بخواهی انجامش دهی؟

کاری هست که آنقدر مال تو باشد که برایت فرقی نکند که کسی می‌بیند یا نمی‌بیند، می‌فهمد یا نمی‌فهمد؟

اگر هیچ‌کدام از ما نوروز را جشن نگیریم، اگر باشیم یا نباشیم، حالمان خوب باشد یا بد، در جنگ باشیم یا در صلح، به هر حال بهار به شکوفه دادن و جوانه زدن و تازه کردن زمین ادامه می‌دهد، بی‌آنکه خم به ابرو بیاورد.

برای بهار هیچ فرقی ندارد که در کجای جهان وقت‌ِ آمدنش رسیده باشد، او نه آمدنش را به تعویق می‌اندازد و نه از چیزی کم می‌گذارد. بهار همیشه می‌آید؛ با همان طراوت و دلربایی همیشگی.

ما اما همیشه چشممان به اطراف است؛ چه کسی ما را می‌بیند، ثمره‌ی کاری که انجام می‌دهیم چیست، چه اثری به جا می‌گذارد.

حتی اگر تظاهر کنیم عاشق کاری هستیم باز هم در عمل آنقدر عاشقش نیستیم که بی‌هیچ‌کدام از این‌ها به آن بپردازیم. همیشه دلمان می‌خواهد در پی انجام هر کاری اتفاقی بیفتد یا نتیجه‌ای حاصل شود وگرنه آن کار در نظرمان بیهوده می‌نماید و یا ما را دلخسته و ناامید می‌کند.

فصل شکوفه دادنت را اگر پیدا کردی آنقدر در آن فصل بمان تا بارور شوی، حتی اگر هیچ‌کس به تماشایت ننشست، یا لب به تحسینت نگشود.

و مگر همین نیست که به بهار معنای بهار بودن را می‌دهد؟

رشد موهایم کاملن متوقف شده است، یا بهتر است بگویم عجیب شده است؛ موهایم از ریشه رشد می‌کنند اما از ساقه نه.

رنگ متفاوتِ ریشه‌ها خبر از بلند شدن موها می‌دهد اما قد مو چیز دیگری می‌گوید. انگار موهایم جایی در وسط راه گم می‌شوند.

شاید در میان موهایم موجودی مخفی شده است که آن‌ها را می‌دزدد، اما چون رشد مو کند است متوجه‌ی این سرقت نشده‌‌ام.

مثل حسابداری که در حساب و کتابها دست می‌برد، اما چون هر بار مقدار کمی برمی‌دارد تا مدت‌ها کسی متوجه‌ی چیزی نمی‌شود.

رفتار عجیب موهایم را نمی‌فهمم. سعی می‌کنم آنها را به حال خودشان بگذارم، احتمالن آنها هم غمگینند و احتمالن آن سارق عجیب، غم است.

گوشه‌ای ایستاده‌ام تا غم هر چه را می‌خواهد با خود ببرد. اگر هم مقاومت کنم باز هم می‌برد اما با تخریب و در نهایت دهن‌کجی می‌کند.

با غم کلنجار نمی‌روم، کسی چه می‌داند، شاید در درون او هم سارقی پنهان شده باشد.

نامی ز ما بمانَد و اجزای ما تمام
در زیر خاک با غم و حسرت نهان شود

و آنگه که چند سال برین حال بگذرد
آن نام نیز گم شود و بی‌نشان شود

این را سعدی جان می‌گوید؛ اینکه نام ما هم بعد از چند سال از صفحه‌ی روزگار پاک می‌شود. نام ما برای دایره‌ی بسیار کوچکی در اطرافمان معنی دارد که وقتی آنها بروند دیگر کاملن بی‌نشان خواهیم شد.

این را سعدی گفته است که نامی پرآوازه و ماندگار داشته، اما نامش برای چه کسانی معنی دارد؟ برای آنهایی که فارسی را می‌فهمند و علاقه‌ی نیم‌بندی هم به شعر و ادبیات دارند.

شاید عده‌ی اندکی هم چشمشان به ترجمه‌ی شعرهای او خورده باشد.

اینکه اوضاع سعدی است، تصور کنید اوضاع ما چه خواهد بود؟

از خودم می‌پرسم که واقعن برای چه چیزی می‌جنگی؟

اگر خودت را فرهیخته به حساب آوری تلاش می‌کنی نامی نیک از تو به جا بماند، اما به جا بماند که بعد چه اتفاقی بیفتد؟ تصور می‌کنی این نام نیک تا چه زمانی تو را در این جهان زنده نگه خواهد داشت؟

می‌دانم دلیلش چیست؛ «ترس از مرگ». وقتی آدم از مرگ می‌هراسد تلاش می‌کند اثری از خود در این جهان به جا بگذارد که به واسطه‌ی آن اثر مثلن جاودانه شود.

این روزها می‌دانم که تمام این‌ها تقلای بیهوده‌اند؛ تقلایی از سر درماندگی و ترس.

تلاش می‌کنم که تلاش نکنم.

مهم نبود اگر همه‌ی ما پشت در بودیم یا حتی داخل اتاق،‌ مادر در آن تن، تنها بود.

همه‌ی ما در تن‌هایمان تنها هستیم و این تنهایی با وجودیکه گاهی ترسناک می‌نماید اما در عین حال ارزش معناداری به بودنمان می‌بخشد.

اگر این تنهایی وجود نمی‌داشت ما به آدم‌ها و چیزها وابسته می‌شدیم.

ما حتی صاحب تن‌هایمان نیستیم، باید آنها را بی‌هیچ ادعا و تقاضایی بگذاریم و برویم.

زمانْ از آنِ ما نیست، مکانْ از آنِ ما نیست، تنْ از آنِ ما نیست،‌ عشقْ از آنِ ما نیست، خاطرات هم مال ما نیستند.

ما آن کسی نیستیم که آن روزها را زندگی کرده است، بلکه آن کسی هستیم که آن روزها از طریق ما زندگی شده است.

چگونه بر چیزهایی که مالکشان نیستیم خودمان را محق‌ می‌پنداریم؟

دیگر نمی‌توانم بگویم مادر اینطور «است»،

از این به بعد باید بگویم مادر اینطور «بود».

هیچکس به تو نمی‌گوید که همین تغییر به ظاهر ساده‌‌ی زمان افعال می‌تواند قلبت را مچاله کند.

اگر می‌دانستی اصلن فعل‌ها را یاد نمی‌گرفتی.